Oddychanie a depresja
opracowanie: Minds of Hope
Zaburzenia nastroju, takie jak duże epizody depresji, dystymie (przewlekłe objawy depresyjne o łagodnym nasileniu), łagodne depresje i zaburzenia lękowe (lęk uogólniony, fobie i inne zaburzenia lękowe) są częste u pacjentów z POChP. Dotyczą nawet 40% chorych!
Jak ważne jest zrozumienie tych dwóch problemów? Jak możemy profesjonalnie pomagać?
Zaburzenia związane ze zdrowiem psychicznym są głównymi przyczynami zwiększonej niepełnosprawności i pogorszonej jakości życia u osób w średnim wieku oraz osób starszych na całym świecie. Choroby płuc, szczególnie przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), to współcześnie równie poważny problem medyczny i narastający problem społeczny.
W ciągu ostatnich dwudziestu lat coraz częściej obserwujemy, że pacjenci z POChP, z trzema lub więcej chorobami współistniejącymi, częściej są hospitalizowani i mają większe zagrożenie życia w porównaniu z pacjentami z POChP bez chorób współistniejących. Otóż, lęk i depresja, które pojawiają się wśród chorób współistniejących, mogą przyczyniać się do pogorszenia przebiegu POChP poprzez obniżenie jakości życia i ograniczenie przestrzegania zaleceń terapeutycznych.
Nie rozpoznane odpowiednio wcześnie i nieleczone objawy depresji i/lub lęku mają szkodliwy wpływ na funkcjonowanie fizyczne i interakcje społeczne. U osób z rozpoznaną POChP objawy depresji i lęku mogą zwiększać poczucie zmęczenia, poza tym depresja i lęk są czasami trudne do zidentyfikowania – szczególnie dla lekarzy pierwszego kontaktu, ponieważ ich objawy często pokrywają się z objawami samego POChP.
Chorzy ze współistniejącymi zaburzeniami lękowymi są bardziej narażeni na pojawienie się:
- ograniczeń funkcjonalnych
- gorszych efektów ćwiczeń fizycznych
- gorszego przebiegu zaostrzeń POChP
- zwiększenia częstości występowania zaostrzeń w porównaniu z osobami bez zaburzeń lękowych
Depresja i lęk mogą prowadzić do pojawienia się ataków paniki i uczucia bezradności, beznadziei lub drastycznego obniżenia samooceny, a także izolacji społecznej i uzależnienia od opiekunów oraz różnego typu używek, tym samym inicjując błędne koło, które utrwala wyjściowe zaburzenia, czyli i lęk, i depresję.
Jaki jest mechanizm potencjalnego związku depresji z POChP?
Niedawna analiza około 25 badań z długoterminową kontynuacją obserwacji wykazały, że związek pomiędzy POChP a depresją prawdopodobnie jest dwukierunkowy tj. depresja może być zarówno przyczyną, jak i konsekwencją POChP. Jednak dokładne mechanizmy łączące POChP z depresją i stanami lękowymi nie zostały wyjaśnione.
Współzależność między paleniem, depresją i / lub lękiem a POChP pozostaje niejasna. Wiemy, że palenie tytoniu zwiększa ryzyko i nasilenie POChP, jak również sprawia, że codzienne czynności są wysiłkiem i powodem dużego stresu dla chorego. Zatem palenie zwiększa ryzyko depresji lub lęku u pacjentów z POChP. Zaburzenia nastroju u tych chorych wydają się w dużej mierze wynikać z uzależnienia od nikotyny. Pojawiają się dowody sugerujące, że przewlekły stan zapalny (a taki jest stwierdzany w POChP), sprzyja występowaniu objawów depresji a z drugiej strony przyczynia się do pogarszania czynności płuc. Zwiększone wskaźniki stanu zapalnego takie jak interleukina 6 i białko C-reaktywne były obserwowane zarówno w depresji, jak i kojarzone były z pogorszeniem się czynności płuc i nasileniem zmian obturacyjnych (skurczowych) oskrzeli.
Z dotychczasowych analiz wiemy, że odpowiednie leczenie przeciwdepresyjne otrzymuje mniej niż jedna trzecia (!!) pacjentów z POChP ze współistniejącą depresją lub objawami lękowymi. Przyczyny braku odpowiedniego leczenia u pozostałych pacjentów są zróżnicowane i obejmują m.in. brak wiedzy ze strony pacjenta i niechęć do przyjmowania leków przeciwdepresyjnych, brak standaryzowanego podejścia diagnostycznego, niska jakość terapii czy też brak wystarczających środków na leczenie chorób psychicznych. Aktualnie, w oparciu o pierwsze badania przygotowane pod tę grupę, tj. chorych z POChP, którym towarzyszy depresja i/lub zaburzenia lękowe, dysponujemy jeszcze nielicznymi wynikami. Dotyczą one przede wszystkim rehabilitacji oddechowej, psychoterapii (szczególnie psychoterapii w nurcie poznawczo-behawioralnym) – zarówno indywidualnej, jak i terapii grupowej. Efektem takich oddziaływań jest łagodzenie objawów depresyjnych, obniżenie poziomu lęku oraz zwiększenie parametrów oddechowych.
Jak sobie z tym radzić? Najlepiej skorzystać z pomocy profesjonalistów. W Minds Of Hope możesz liczyć na pomoc pulmonologów, psychologów, psychoterapeutów i psychiatrów, którzy kompleksowo zajmą się Tobą i zrobią wszystko, co w ich mocy, by poprawić Twój stan zdrowia. Dla Twojej wygody i bezpieczeństwa na miejscu wykonasz też badanie pirometryczne, które jest niezbędne do właściwej diagnozy POChP i dalszego prawidłowego leczenia.