Aktualności

Rodzicu czy Twoje dziecko może cierpieć na depresję?

opracowanie: Minds Of Hope

Czy Twoje dziecko zaczęło się zachowywać inaczej niż kiedyś? Czy jego zachowanie zaczyna budzić Twój niepokój? Mimo prób od pewnego czasu nie umiesz porozumieć się z własnym dzieckiem lub nie jesteś w stanie zrozumieć jego emocji i zachowań.

Sprawdź czy przypadkiem te trudności nie wynikają z choroby jaką jest depresja u dziecka. Jeszcze nie tak dawno specjaliści uważali, że depresja dotyka jedynie dorosłych osób. Obecnie eksperci zmienili zdanie i uważają, że kliniczna depresja występuje również u dzieci.

W przeszłości, kiedy uczucia i nastrój dzieci nie były brane pod uwagę, a dzieci spokojne, wycofane i prawdopodobnie dysforyczne lub depresyjne, były zwyczajnie pomijane. Dopiero, gdy eksperci zaczęli pytać dzieci wprost o objawy depresyjne stało się jasne, że one też cierpią na depresję.

Depresja dziecięca często ma negatywne skutki w postaci trudności z nauką, epizody depresji w starszym wieku, trudności z przystosowaniem społecznym a nawet  ryzyko samobójstwa.

U dzieci depresja przebiega w sposób nieco inny niż u dorosłych. Dzieci młodsze częściej skarżą się na dolegliwości fizyczne i bywają drażliwe, z kolei dzieci starsze częściej odczuwają pesymizm i poczucie bezradności. Depresja u dzieci stosunkowo rzadko występuje we wczesnym dzieciństwie  (choć są przypadki już nawet u niemowląt), ale za to coraz częściej pojawia się u starszych dzieci. Uważa się, że ok 1% dzieci przedszkolnych (od ok 4 r. życia) choruje. W okresie 6-12 lat wskaźnik zachorowań wzrasta do 2%. Przed osiągnięciem wieku młodzieńczego choruje już 4-8% dzieci (depresja i dystymia).

U dzieci depresyjnych często diagnozowane są również zaburzenia współwystępujące. U 43 % dzieci depresyjnych w wieku dojrzewania wystąpiło co najmniej jedno zaburzenie współwystępujące (zaburzenia lękowe 18%, używanie substancji psychoaktywnych 14%, zaburzenia zachowania 8%). W zakresie różnic płciowych w młodszym wieku dziecięcym proporcja między chłopcami i dziewczynkami wynosi 1:1 natomiast w okresie dojrzewania zmienia się to w proporcje w 1:2 (chłopcy-dziewczynki), tak więc w późniejszym wieku częściej chorują dziewczynki  i nastolatki (4,5% dziewczynki, 2,9% chłopcy). Brak jest badań porównawczych jak sprawa zachorowań przedstawiała się w poprzednich pokoleniach, ale pewne fakty świadczą za tym, że dzieci urodzone stosunkowo niedawno częściej cierpią na depresję niż dzieci urodzone wcześniej. Do zbadania pozostaje to czy współcześnie depresja u dzieci jest zwyczajnie lepiej diagnozowana niż kiedyś, czy może jednak nastąpił faktyczny wzrost zachorowań.

Przyczyny choroby

Istnieją liczne dowody mówiące o uwarunkowaniach genetycznych tak więc depresja często występuje rodzinnie. Ryzyko zachorowania na depresje u dziecka rośnie gdy u rodzica wystąpiła depresja przed 20 r. życia. Depresjogennymi czynnikami są: niesprzyjające środowisko domowe lub rówieśnicze lub stres (złe relacje rodzinne, wrogość, rozpad rodziny, brak odpowiedniej opieki ze strony opiekunów, brak pozytywnych wzmocnień, przemoc domowa i rówieśnicza). Osoby z depresją mają negatywny stosunek do siebie, świata i przyszłości (tzw. triada Becka), cierpią na poczucie beznadziejności  i mają tendencję do negatywnego wyjaśniania przyczyn zdarzeń przypisywania ich przyczynom stałym wewnętrznym i ogólnym właściwościom JA (depresjogenny styl atrybucji). Dzieci z depresją oceniają siebie bardziej krytycznie oraz częściej uważają, że ich negatywnego nastroju nie da się zmienić niż dzieci niedepresyjne.

Rodzicu, jeśli zaobserwujesz poniższe objawy u swojego dziecka, KONIECZNIE wybierz się z nim do specjalisty.

Objawy (wg DSM-IV) występują min 2 tygodnie codziennie lub prawie codziennie i przez większość dnia i stanowią istotną zmianę w funkcjonowaniu dziecka. Musi wystąpić 5 lub więcej kryteriów z poniższej listy. Objawy nie dają się wytłumaczyć w inny sposób np.  żałobą (wyst. ponad 2 miesiące), zażywaniem środków psychoaktywnych (narkotyki, leki) lub ogólnym stanem medycznym (np. niedoczynność tarczycy) a także nie spełniają kryteriów dla zaburzenia afektywnego dwubiegunowego np. nie występuje mania (CHAD)

• depresyjny (obniżony) nastrój przez większość dnia, (dziecko mówi o smutku i pustce lub rodzic obserwuje np. płacz), rozdrażnienie, drażliwość
• zmniejszenie zainteresowań i odczuwania przyjemności we wszystkich lub większości obszarów aktywności (odczuwane przez dziecko i obserwowane przez innych)
• znaczny spadek lub przyrost wagi lub spadek lub wzrost apetytu (zmiana większa niż 5% miesięcznie, brak spodziewanego przybierania na wadze, nie dotyczy stosowania diet)
• bezsenność lub nadmierna potrzeba snu
• pobudzenie lub spowolnienie psychoruchowe
• zwiększona męczliwość, brak energii
• poczucie bezwartościowości lub nieuzasadnione poczucie winy
• obniżenie koncentracji i zdolności myślenia
• trudność z podejmowaniem decyzji
• nawracające myśli o śmierci i myśli samobójcze a także podejmowanie prób samobójczych

Leczenie depresji u dzieci

U dorosłych w leczeniu depresji stosowane są często środki farmakologiczne – leki przeciwdepresyjne. Jednak, jak pokazały badania, w przypadku dzieci leczenie farmakologiczne okazało się nieskuteczne (jedynym wyjątkiem był lek prozac). Badania pokazują, że w przypadku leczenia depresji zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, jednym ze skutecznych podejść jest terapia poznawczo-behawioralna. Dzieci uczestniczące w terapii poznawczo-behawioralnej nauczyły się planować i opracowywać harmonogram sprawiających im przyjemność aktywności, kontrolować depresyjne myślenie oraz być mniej krytyczne w stosunku do siebie i patrzeć na konflikty z otoczeniem jak na problemy do rozwiązania.

Badania nastolatków z depresją pokazały, że terapia poznawczo behawioralna okazała się skuteczna zwłaszcza, jeśli chodzi o zmniejszanie symptomów i depresji i dysforii a jej efekty były widoczne w badaniach podłużnych. U 60% nastolatków nastąpiła remisja objawów, ale u osób doświadczających poważniejszego psychospołecznego stresu i ostrzejszych symptomów, remisja objawów występowała rzadziej. Depresja nie leczona w dzieciństwie zwiększa ryzyko dalszych epizodów w życiu dorosłym. Terapia poznawczo-behawioralna znacznie poprawia jakość życia pacjentów z depresją zarówno tych młodszych, jak i dorosłych, tak więc z powodzeniem może byś stosowana w tym zaburzeniu (jak i wielu innych).

Rodzicu jeśli zauważyłeś powyższe objawy u swojego dziecka koniecznie zgłoś się do specjalisty zanim będzie za późno. W naszym centrum Minds of Hope nasi psychiatrzy i terapeuci pomogą Ci dobrać odpowiednią formę leczenia. Już dziś skonsultuj się z nami w sprawie swojego dziecka lub swojej. Czekamy, by pomóc.