Sarkoidoza – choroba z autoagresji, o której w dalszym ciągu czegoś nie wiemy
opracowanie: Minds Of Hope
Kiedy słyszymy taką diagnozę – SARKOIDOZA, to włosy jeżą nam się na skórze, niczym najgorszy wyrok… Do tego towarzyszące objawy, często nieswoiste, które łatwo zbagatelizować lub pominąć. Poznajmy ją a może też oswoimy?
Pierwsze wzmianki o sarkoidozie pojawiły się prawie półtora wieku temu. Dziś wiemy, że jest to choroba zazwyczaj łagodna, ale czasami może mieć ciężki przebieg i nawet prowadzić do uszkodzenia niektórych narządów, a to już nie jest błahostka medyczna…U podłoża sarkoidozy leży nadmierna reakcja naszego układu odpornościowego na niezidentyfikowany do chwili obecnej czynnik sprawczy, powodujący, że nasze komórki odpornościowe (limfocyty i makrofagi) niepotrzebnie gromadzą się w formie ziarniny w różnych narządach.
Najczęstszym miejscem gromadzenia się ziarniniaków sarkoidalnych są płuca i węzły chłonne, ale czasami może dochodzić do zajęcia narządu:
- wzroku
- skóry
- serca
- śledziony
- wątroby
- ośrodkowego układu nerwowego
W przypadku towarzyszącej sarkoidozie hiperkalcemii, czyli podwyższonego poziomu wapnia we krwi, może dochodzić do uszkodzenia nerek.
Do dziś nie odnaleziono przyczyny tej choroby, przypuszcza się że nadmierna odpowiedź immunologiczna może być związana z narażeniem na bliżej nieokreślone zakażenie, niektóre związki chemiczne czy też może być warunkowana predyspozycjami genetycznymi (zachorowania w rodzinie).
W przeszłości uważano, że antygenem powodującym rozwój sarkoidozy mogą być zmutowane prątki gruźlicy. W występowaniu sarkoidozy istnieją również pewne uwarunkowania geograficzne – rzadziej pojawia się ona w Azji (za wyjątkiem Japonii), natomiast częściej występuje w Afryce i u rdzennych Afrykanów ma zazwyczaj cięższy przebieg.
Na sarkoidozę częściej zaharowują osoby między 20 a 30 rokiem życia, chociaż drugi szczyt zachorowań pojawia się między 50 a 60 rokiem życia, nieco częściej chorują kobiety. Zauważono, że choroba częściej towarzyszy innym schorzeniom autoimmunologicznym, takim jak zapalenie tarczycy czy celiakia.
Interesujący stał się fakt, że po zamachu na World Trade Center w 2001 roku notowano częste zachorowania na sarkoidozę z zajęciem płuc u osób narażonych na wdychanie pyłu po zawaleniu się budynków.
Pierwsze objawy choroby są najczęściej niespecyficzne i można je łatwo pomylić z dolegliwościami innych chorób. Częstym objawem jest przewlekły, suchy kaszel. Jeśli sarkoidoza zaczyna się ostrymi objawami to najczęściej towarzyszy jej gorączka, bóle stawowo-mięśniowe oraz zmiany skórne pod postacią tak zwanego rumienia guzowatego, najczęściej na kończynach dolnych.
Wykonane zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej często wykazuje węzłowe poszerzenie cieni wnęk płucnych (objaw ten powinien być zweryfikowany w tomografii komputerowej). Powiększenie węzłów chłonnych wnęk płucnych i śródpiersia zawsze powinno być zweryfikowanie histologicznie z uwagi na fakt, że podobne objawy mogą występować w początkowej fazie chłoniaka.
Chorzy z sarkoidozą czasami skarżą się na przewlekłe zmęczenie, upośledzoną tolerancję wysiłku, czasami wręcz duszność wysiłkową, objawom tym mogą towarzyszyć zaburzenia emocjonalne.
Im bardziej ostrymi objawami zaczyna się sarkoidoza, tym lepsze jest rokowanie odnośnie przebiegu choroby. Sarkoidoza przewlekła zaczyna się często niezauważalnie, skąpymi objawami pojawiającymi się stopniowo.
Ostre objawy sarkoidozy, występujące na początku choroby, są najczęściej wskazaniem do przyjmowania jedynie niesterydowych leków p/zapalnych, tu sakoidoza często ustępuje sama bez konieczności leczenia immunosupresyjnego. Poważne objawy choroby, takie jak niewydolność oddechowa czy znaczne zaburzenia czynnościowe płuc w przypadku sarkoidozy układu oddechowego, zajęcie serca przez sarkoidozę, zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, leczy się ogólnie kortykosterydami.
W zaleceniach lekarskich często pojawia się unikanie promieniowania słonecznego oraz przyjmowania preparatów zawierających witaminę D3, zwłaszcza konieczne u pacjentów, u których sarkoidoza doprowadziła do hiperkalcemii.
Objawy choroby (bez wskazań do leczenia) często są obserwowane przez 2 lata, a sama choroba, nawet pomimo skutecznego leczenia, ma tendencję do nawrotów, dlatego kiedy przedłuża ci się kaszel, masz niepokojącą wysypkę albo nieustannie odczuwasz zmęczenie – nie czekaj, omów się na wizytę do lekarza pulmonologa, wykonaj badania, podejmij leczenie.