Medycyna

Światowy Dzień Rzucania Palenia

opracowanie: Minds Of Hope

Rokrocznie – trzeci czwartek listopada to, Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu, czyli dzień zainspirowany pomysłem zachęcenia palaczy tytoniu do odstawienia papierosów, nawet na krótki czas.

O szkodliwości palenia tytoniu każdy z nas słyszał zapewne wiele, ale warto przy tej okazji spojrzeć na problem bardziej naukowo, przez perspektywę najczęstszych chorób układu oddechowego związanych z paleniem. Innymi słowy, na co mogę poważnie (a nawet śmiertelnie) zachować, jeśli decyduję się na palenie tytoniu… Badania naukowe ostatnich lat dowodzą współistnienia chorób tytoniozależnych układu oddechowego, takich jak:

  • Rak płuca
  • POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc)

Poszukując punktów łączących obie choroby, należy zaakcentować  najważniejszy, wspólny czynnik ryzyka zachorowania na raka płuca i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, jakim jest palenie tytoniu. Zapadalność na obie choroby zależy od długości ekspozycji i intensywności narażenia na dym tytoniowy.

Czynnikiem ryzyka może być również bierne narażenie na dym tytoniowy. Około 40 lat temu opublikowano pierwsze badanie stwierdzające zwiększone ryzyko wystąpienia obturacji (skurczu) dróg oddechowych u krewnych I-go stopnia chorych na raka płuca, jak i chorych na POChP, niezależnie od palenia tytoniu jak i innych czynników ryzyka, co sugerowało występowanie rodzinnego obciążenia.

Badania prowadzone w kolejnych latach sugerowały częstsze występowanie raka płuca u osób ze stwierdzanymi zmianami obturacyjnymi oskrzeli, w porównaniu z osobami z prawidłową czynnością płuc, gdzie ryzyko raka płuca było mniejsze. Dodatkowo wykazywano, że ryzyko występowania raka płuca wzrastało wraz z pogarszaniem się czynności płuc i pogarszaniem się wartości spirometrycznych.

Pod koniec lat 90-tych ubiegłego wieku opublikowano pracę, w której wzięto pod uwagę zależność występowania raka płuca od innych chorób. Wykazano zależność dla chorób obturacyjnych dróg oddechowych, takich jak:

Inne duże amerykańskie badanie wykazało podwyższony stopień ryzyka zachorowania na raka płuca wśród byłych palaczy z rozpoznanym POChP w porównaniu do byłych palaczy bez POChP, w której to grupie ryzyko zachorowania na raka płuca było dwukrotnie mniejsze.

Wspomniane wyniki badań pozwalały wysunąć wniosek, że POChP może być niezależnym czynnikiem predykcyjnym do rozwoju raka płuca, ponadto prawdopodobnie częstość występowania tego nowotworu wśród chorych na POChP zależy od jej ciężkości.

Badacze wykazali, że także rozedma płuc wydaje się być niezależnym czynnikiem ryzyka/współistnienia z rakiem płuca. Sugerowano także, że nie tylko zmiany obturacyjne w przebiegu POChP mogą być czynnikiem ryzyka rozwoju raka płuca, ale również obturacja (skurcz oskrzeli) w przebiegu astmy oskrzelowej, zarówno u chorych palących jak i niepalących tytoń.

Występowanie POChP wśród pacjentów z rakiem płuca oceniane jest na 40-70%, w zależności od przyjętych kryteriów spirometrycznych. Prace ostatnich lat potwierdzają, że rozpoznanie POChP zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuca niezależnie od palenia tytoniu, sugerują niezależność  również od wieku i płci, zaś u byłych palaczy wskazują na indukowany paleniem tytoniu przewlekły proces zapalny dróg oddechowych, jako prawdopodobny mechanizm patogenetyczny obu chorób. Ostatnio publikowane badania sugerują, że przewlekły proces zapalny sprzyja karcinogenezie (procesowi rozwoju nowotworu), jednakże zagadnienie to wymaga głębszej analizy i wyjaśnienia zachodzących mechanizmów (prawdopodobnie usposabiają do tego jeszcze inne,  osobnicze skłonności genetyczne).

Interesujący wydaje się fakt, że zapalenie drobnych dróg oddechowych u chorych z POChP utrzymuje się nawet po zaprzestaniu palenia i współistnieje z ryzykiem rozwoju raka płuca. Tak więc uszkodzenie nabłonka dróg oddechowych, spowodowane ekspozycją na dym tytoniowy, a w konsekwencji stanem zapalnym, wydaje się być istotnym punktem w rozwoju przebudowy tkanek i zaburzeń kontroli wzrostu komórki. Identyfikacja zmian genetycznych w uszkodzonym nabłonku dróg oddechowych być może będzie w przyszłości przydatna do wczesnego wykrywania procesów nowotworowych.

Co zatem robić, by obniżyć ryzyko zachorowania? Oto kilka wskazówek:

  • regularnie rób badania profilaktyczne i kontrolne
  • pamiętaj o badaniu spirometrycznym
  • oznacz poziom markerów nowotworowych
  • zrób badanie RTG płuc
  • pamiętaj o regularnym stosowaniu leków (jeśli takie masz zalecenia)
  • zadbaj o jakość powietrza, którym oddychasz
  • prowadzać zrównoważony tryb życia
  • pamiętaj o relacjach społecznych i aktywności na świeżym powietrzu

W razie wątpliwości, pytań, trudności, potrzeby skonsultowania swojego stanu zdrowia, zapraszamy do kontaktu. Czekają na Ciebie specjaliści:

  • pulmonolog
  • onkolog
  • psychoonkolog
  • psychiatra
  • psycholog
  • psychoterapeuta

UWAGA: każdy, kto zapisze się w Minds Of Hope do końca listopada na konsultację pulmonologa, onkologa lub badanie spirometrii otrzyma 50% rabat na kolejną konsultację lub badanie (do realizacji do 11 stycznia 2019; do wykorzystania bezpośrednio przez pacjenta, który skorzystał z pierwszej konsultacji/badania lub przekazany na rzecz wskazanej 1 osoby).

Dbając o swoje zdrowie, możesz zadbać tez o innych!